(ur. 1921 we Lwowie, zm. 2006 w Krakowie), polski pisarz, poeta, filozof, eseista, futurolog i satyryk.
Przyszedł na świat w zamożnej rodzinie cenionego lekarza laryngologa. Był jedynakiem. Po zdaniu matury rozpoczął studia we lwowskim Uniwersytecie Medycznym. Gdy miasto okupowały wojska niemieckie i wyższe uczelnie zostały zamknięte, pracował w firmie zajmującej się odzyskiwaniem surowców. Współpracował wówczas z ruchem oporu, któremu przekazywał wykradzioną w czasie pracy amunicję i materiały wybuchowe. Gdy do Lwowa wkroczyła Armia Czerwona, kontynuował studia. W 1946 wraz z całą rodziną przeprowadził się do Krakowa, unikając w ten sposób konieczności przyjęcia obywatelstwa rosyjskiego. Przerwane studia medyczne kontynuował w Uniwersytecie Jagiellońskim.
Debiutował literacką nowelą “Człowiek z Marsa” (1946), publikowaną w odcinkach na łamach czasopisma “Nowy Świat Przygód”. W tym samym roku zaczął współpracować z “Tygodnikiem Powszechnym”, publikując w nim swoje wiersze i opowiadania.
Od 1948 zaczął realizować się jako powieściopisarz. Rozpoczął wówczas pracę nad książką “Szpital przemienienia”. Pierwszą wydaną książką autora był jednak “Astronauta” (1951). Kolejne lata przyniosły następne dzieła, m.in. “Dzienniki gwiazdowe” (1957), “Eden” (1959) i “Cyberiadę” (1965).
W czasie stanu wojennego wyjechał na roczne stypendium do Berlina Zachodniego. Potem przez pięć 5 lat mieszkał wraz z rodziną w Wiedniu. Po powrocie do Polski w 1988 opublikował jedynie kilka opowiadań, a jego główną formą działalności stała się publicystyka.
Lem jest najczęściej tłumaczonym polskim pisarzem. Jego dzieła zostały przełożone na 41 języków. Jego twórczość jest niezmiernie bogata. Są w niej zarówno powieści z nurtu realistycznego, jak i fantastyki naukowej. Autor wplata w nie rozważania filozoficzne i futurologiczne, dotyczące miejsca człowieka we wszechświecie, ograniczeń gatunku ludzkiego, technologii, trudności w przekazie informacji oraz we wzajemnym zrozumieniu istot inteligentnych. Pisarz po mistrzowsku operuje językiem. Kreuje bohaterów w niebanalny sposób, z niezwykłą precyzją i dbałością o szczegół opisuje światy i realizuje swoje wizje literackie. To wszystko sprawia, że jego dzieła są atrakcyjne i cieszą się niesłabnącą popularnością po dzień dzisiejszy.
Został wyróżniony wieloma nagrodami. Najważniejsze z nich to m.in. medal Gloria Artis (2005) i najwyższe polskie odznaczenie państwowe – Order Orła Białego (1996). Jego nazwiskiem nazwano planetoidę oraz pierwszego polskiego satelitę naukowego.
