Celibat znakiem płodności duchowej w Chrystusie. Seria: Scripta Theologica Thoruniensia nr 7

W 2007 roku minęło czterdzieści lat od ogłoszenia przez papieża Pawła VI encykliki "Sacerdotalis caelibatus". Z tej racji w wielu wyższych uczelniach zorganizowano sympozja lub sesje naukowe. Historia celibatu w Kościołach chrześcijańskich jest ciekawa i wciąż wywołuje wiele dyskusji. W nurt tych dyskusji włącza się niniejsza publikacja, która na Wydziale Teologicznym UMK otwiera podserię wydawniczą "Communio sanctorum". Będą w niej publikowane wyniki badań prowadzonych w tym zakresie przez Zakład Teologii Duchowości przy współpracy z innymi ośrodkami naukowymi.

Rdzeń łacińskiego słowa caelibatus pochodzi od rzeczownika caelum (niebo), co wskazuje na motywację podjęcia bezżenności dla królestwa niebieskiego. Choć celibatariuszami są nie tylko duchowni, ale zagadnienie celibatu przeważnie łączy się ze stanem duchownym. Uważa się, że w VIII wieku celibat stał się powszechnym prawem w Kościele zachodnim, ale dopiero w XI wieku, głównie za sprawą papieża Grzegorza VII, zyskał rangę niepisanego prawa. Problem celibatu podjęto na Soborze Trydenckim, natomiast konkretny zapis o celibacie znajdujemy w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 r. W tej sprawie Kodeks powołuje się na prawodawstwo soboru trydenckiego.

Z powyższych wypowiedzi widać, że celibat nie został ustanowiony przez Chrystusa i nie jest dogmatem wiary, dlatego może być przedmiotem dyskusji. W urzędowych wypowiedziach Kościoła na temat celibatu dawniej mniej mówiło się o trudnościach z nim związanych, natomiast ukazywano jego pozytywne strony. Nowe podejście do problemów Kościoła w świecie współczesnym przez Sobór Watykański II ożywiły w niektórych kręgach nadzieje z podjęciem nowych decyzji odnośnie do celibatu, a może nawet jego zniesieniem.