Kłamcy profesjonalni? Praca dyplomaty i szpiega w ujęciu etyki

Książka ta dotyczy „kłamstwa profesjonalnego”. Istnieją zawody, sformalizowane lub niesformalizowane, w których umiejętność kłamania otrzymuje znamię cnoty profesjonalnej. Należą do nich przede wszystkim zawody polityka, dyplomaty i agenta wywiadu. Zbiór ten można by jeszcze powiększyć. Jak wykazują badania psychologiczne i statystyki, osoby, które rozwijają swoje zdolności w tych kierunkach, odznaczają się specyficznymi dyspozycjami psychicznymi w odniesieniu do płaszczyzny komunikacji z innymi ludźmi.

Wierność swej prawdzie to dla osoby ludzkiej zgodność z własną tożsamością. Definicja ta brzmi podobnie do określenia samej prawdy: „zgodność myśli i rzeczy”. Zdradzić można drugiego, małżonka, rodzinę, etos swej profesji, ojczyznę, wreszcie siebie, swoje człowieczeństwo. Nie każda skrytość jest zdradą. Skrytość i niejawność w takich dziedzinach jak dyplomacja, militaria czy wywiad to chleb powszedni. Nie można sobie przecież wyobrazić armii bez istnienia tajemnicy wojskowej. Zdrada to aktywne przeciwstawienie się wartości, której się przedtem zawierzyło. Dlatego w perspektywie antropologiczno-moralnej zasługuje ona przede wszystkim na miano kłamstwa.