Nowe media a tradycyjne środki przekazu

Trwająca przez cały wiek XX ekspansja nowych mediów, ich niebywały rozwój na początku obecnego stulecia, a także konfrontacja z tradycyjnymi środkami przekazu, skłania do refleksji różnorakiej natury. Z tego względu autorzy niniejszego opracowania przyglądają się wielu nowym zjawiskom i przeobrażeniom zachodzącym we współczesnej kulturze, wywołanym przede wszystkim pojawieniem się wszelkiego rodzaju cybermediów z fenomenem internetu na czele.

Anna Białowąs stawia w swoim tekście pytanie, czy przypadkiem przypisywanie internetowi roli wiedzotwórczej nie jest mitem oraz zestawia idee postmodernizmu z założeniami pedagogiki klasycznej, przyglądając się bacznie osobliwemu wytworowi cywilizacji współczesnej, jakim jest tzw. homo mediens. Krzysztof K. Przybycień postrzega komputer jako ważne narzędzie pracy dydaktycznej, zwraca uwagę na zasadnicze różnice pomiędzy tym urządzeniem a tradycyjnymi środkami audiowizualnymi, wreszcie widzi miejsce w procesie edukacji dla nowej generacji oprogramowania wykorzystującego tzw. wirtualną rzeczywistość.

Piotr T. Nowakowski zestawia ze sobą środowiska słowa i obrazu, rywalizujące ze sobą we współczesnej przestrzeni mediów, ilustrując to przykładami licznych eksperymentów poszerzających doznania odbiorców o wrażenia kinestetyczne czy zapachowe. Autor dostrzega jednocześnie wyraźną dominację ikonosfery i zachodzące na naszych oczach przejście od kultury czytelnictwa do – jak ją nazywa – kultury "oglądactwa", wskazując na jednoznacznie negatywne skutki tego procesu. Piotr Drzyzga usiłuje zdefiniować tzw. kulturę klipu, w ramach której powstają rzekomo zupełnie nowe gatunki medialne, a jednocześnie wskazuje na ich podobieństwo do form istniejących już od wieków – tym sposobem internetowy blog amerykańskiego żołnierza z Iraku daje się porównać do staropolskiego, sarmackiego pamiętnika Jana Chryzostoma Paska.

Tomasz Kalota z kolei zwraca uwagę na technologie cyfrowe wykorzystywane w popularyzowaniu zbiorów bibliotecznych, a także techniki pomocne w działalności wydawniczej, jakimi posługuje się Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu (chodzi przykładowo o sposoby cyfrowego udostępniania zbiorów, które mają stać się w niedalekiej przyszłości standardem).

Uzupełnieniem ksiązki jest zamieszczona na jej końcu bibliografia, autorstwa Piotr T. Nowakowskiego, obejmująca wybrane artykuły i wzmianki prasowe na temat nowych mediów w relacji do szeroko rozumianej literatury tradycyjnej. Zamysłem autora jest, by bibliografia ta służyła jako materiał źródłowy do analizy zjawisk będących tematem książki. Zestawienie to może stanowić pomoc m.in. dla studentów, nauczycieli akademickich i pozostałych osób zainteresowanych tematem.

Współtwórcy tej publikacji – świadomi zagrożeń generowanych przez nowe technologie, ale i dostrzegający szanse, jakie mogą się dzięki nim pojawić – postanowili pochylić się nad niezwykle intrygującym zjawiskiem rozkwitu nowych mediów, by dokonać analizy różnych ich aspektów. Część z zamieszczonych w tomie artykułów zrodziło się z inspiracji konferencją naukową Książka w epoce nowych mediów – funkcjonowanie tekstów w cyberprzestrzeni. Miała ona miejsce 25 października 2006 roku w Wyższej Szkole Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka w Tychach.